Daron Acemoğlu – James A. Robinson

“Ülkeler, ilerleme yanlısı politik kurumları doğru düzgün oluşturabildiklerinde yükselirler; o kurumlar kemikleştiği veya uyum sağlayamadığı zaman ise başarısız olurlar. Güç sahipleri her zaman her yerde hükümetler üzerinde kontrol kazanma peşindedir. Kendi hırsları uğruna toplumsal kalkınmayı baltalamaktan geri durmazlar. Ya bu kişileri çoğulcu, katılımcı, kapsayıcı kurumlara sahip olan etkin bir demokrasiyle denetlersiniz ya da ulusunuzun çöküşünü seyredersiniz.”

“Ulusların Düşüşü” “Güç, Zenginlik ve Yoksulluğun Kökenleri”

Türkçesi 440 sayfa olan, referansları ile 496 sayfalık bu kitabı 25 – 30 sayfaya sığdırmak mümkün mü?

Daron Acemoğlu’nun 30 Mart 2014 tarihinde İstanbul’da olması ve pek çok gazetede kendisi ile yapılan röportajlara geniş yer verilmesi bir tesadüf olabilir mi?

Daron Acemoğlu Ermeni kökenli olmasa yine de Türk oligarşisinin bu denli ilgisini ve övgüsünü çeker ve Cumhurbaşkanlığı ödülünü alır mıydı?

Sn. Faruk Rasim Velioğlu’nun tercümesi ile kitabın Türkçesi 2013 Aralık’ta yayınlansa da orijinal kitap çıkalı 2 yıl oldu. Acaba 2 yılda çok şey değişti mi?

Sn. Acemoğlu ile yapılan 30 Mart tarihli röportajdan bazı alıntıları özet ekinde sunuyorum.

Özetin her bir satırı üzerinde durmak, dikkatle incelemek ama, son paragrafı bir başka özel dikkat ile okumak ve üzerinde çok ciddi şekilde düşünmek gerekir. Vakit bulur kitabın kendisini edinir ve okursanız tabii ki çok daha iyi olur.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce

Kitap hakkında daha fazla bilgi için: Doğan Kitap

Joseph Stiglitz

Joseph E. Stiglitz* 3. defa ozetkitap.com sitesine girerek (Zbigniew K. Brzezinski’den sonra) bir rekora imza atıyor.

“Globalization and It’s Discontents” (Büyük Düş Kırıklığı), “Making Globalization Work” (Küreselleştirmeye İşlerlik Kazandırmak) isimli kitaplarından sonra, “The Price of Inequality” (Eşitsizliğin Bedeli) ile bir kez daha kendini ilgi ile okutuyor.

Stiglitz ile ilgili düşünce ve anılarımı daha evvelki iki özetin kapak yazılarında sunma fırsatım olmuştu. Burada bir kez daha tekrarlamayacağım.

Arap Baharı ve / veya gezi olaylarında bahsettiği eşitsizliğin ağırlığının ne kadar olduğunu bu toplumsal hareketlerin Batı dünyasına ne zaman ve hangi şiddette sıçrayacağını tahmin etmenin çok güç olduğunu düşünüyorum.

Asgari ücret açlık alt limiti, bir ailenin aylık geçimi için zorunlu asgari miktar, 100 doların satın alma gücü, Sosyal Ekonomik Destek Programları gibi pek çok faktör ülkeden ülkeye değişmektedir. Kaldı ki kapitalist sistemin varlığını koruyarak sürdürebilmesinin altında yatan en önemli unsur sürekli kendini günün koşullarına göre yenileyebilmesidir.

Ama hiç tartışılamayacak gerçek dünyanın bu gelir dağılımı eşitsizliğini daha uzun süre sürdüremeyeceğidir. Her türlü ülke içi ve ülkeler arası çatışma bizleri bekliyor.

Joseph Stiglitz tespitleri ve uyarıları mutlaka dikkate alınması gereken bir ekonomisttir. 20 küsur sayfayı bir nefeste okuyacağınıza eminim.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce

Kitap hakkında daha fazla bilgi için: İletişim Yayınları

George Friedman

Thomas L. Friedman Alice T. Friedman
İsaiah Friedman Milton Friedman
Herbert A. Friedman Joe Friedman
Sidney Friedman Martha Friedman
Lawrence Friedman Rilhard Elliot Friedman
Gil Friedman Samanta Friedman
Micheal Jan Friedman Bonnie Friedman
Harrie Friedman Sue Friedman
İrving S. Friedman Jack P. Friedman
Jeffrey Friedman Morris Friedman
Avner Friedman Andrew L. Friedman
Kinky Friedman Manahem Friedman
Bernard Friedman Howard Friedman
George Friedman

Friedman soyadlı yazarlar arasında en tercih ettiğim yazarlardan biri olmadığı gibi, mensubu ve Başkan Yardımcısı olduğu Stratfor’unda raporlarını hep ihtiyat ile okurum.
The Next 100 Year’s Gelecek 100 Yıl – 21. Yüzyıl için Öngörüler isimli kitabını ilk çıktığında okumuş, çok uçuk bulmuş ve bir kapak mektubumda’da bu kitabı tercüme ederek özetlenmeye uygun bulmadığımı belirtmiş idim.

Bu arada pek çoğunuz İngilizce veya Türkçe’sini edinip okudunuz bile.

Sevgili Halit Yıldırım kitabı özetlemiş. Kıyamadım ve siteye yüklemeye karar verdim.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce

Kitap hakkında daha fazla bilgi için: Pegasus Yayınları

Khalil Marrar

CIA, FBI, Yahudi lobisi, petrol ve Pentagon’dan sonra şimdide ABD’deki Arap Lobisi.

Khalil Marrar De Paul Üniversitesi’nde Siyasal Bilimler Profesörü. İsrail- Palestin ihtilafında otorite olarak kabul ediliyor.

Kitabı aldığımda açıkçası (petrol gelirlerinin de etkisi ile) güçlü bir Arap Lobisi bekliyor idim. Tam tersine Yahudi Lobisi’nin bir kez daha Araplar karşısında ne kadar güçlü olduğunu özeti okur iken sizlerde fark edeceksiniz.

“Amerika’yı tanımak ve anlamak Dünya’yı daha iyi anlamak demektir” serisinde elimizde son kitap bu idi.
Bu arada Kagan’ın “Amerika’nın Kurduğu Dünya”sı ile Bill Clinton’un “Dünyayı Değiştirenler“ini de unutmayalım.

Arap Lobisi’nden sonra bir süre politik nitelikli kitaplardan uzaklaşıp (ülkemin okumaktan nefret eden kanaat önderleri belki okur ümidi ile*) genel kültür ve ekonomi alanına dönmeyi düşünüyorum.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce

* Hiç kimse üzerine alınmasın sözüm okumayanlarıdır.

David Alexander

Uzunca bir süre önce Türkiye’de ve Dünya’da neler olduğunu anlayabilmek için kurgulamayı anlamak gerekir. Bugün dünyanın süper gücü olan ve daha uzunca bir süre bu gücünü sürdürecek olan ABD’dir. ABD’yi anlamadan ve iyi tanımadan hiçbir şeyi doğru anlamak ve teşhis etmek mümkün değildir demiş idim; sonra devam edip bunun içinde (aynen sinema sanatının 7 boyutu gibi) bu kurgunun en büyük aktörleri olan CIA, FBI, PENTAGON gibi kurumlar ile bunların arkasındaki güçler olarak Arap Lobisi ve Petrol, Yahudi Lobisi ve Para, Silah Lobisi gibi unsurları iyi tanımak gerekir demiş idim.

Bu konular ve kurumlar hakkında tarafsız ve dürüst yayın bulmak son derece güç. Pek çoğu para karşılığı veya düşmanlık hisleri ile yazılmış objektif olmayan kitaplar. İçlerinden kısmen tarafsız olduklarına inandıklarımı fırsat buldukça sizlere yolluyorum. Bunlardan bir tanesi de Pentagon ile ilgili “The Building A Biography Of The Pentagon” isimli David Alexander’ın yazmış olduğu kitap.

Yazdığı şeyler doğrumu doğru ama, asıl önemli olan yazmadıkları.

Hıncal Uluç hakemleri değerlendirirken sadece çaldığı düdüklere bakmayın, çalmadığı düdüklere bakın der. Hıncal’a kızarız o ayrı. Ama doğru söyler. Burada da yazarın yazmadıkları daha önemli. Örnek mi ?

Geçen Hafta Time Dergisi’nde çıkan insansız uçaklar ile ilgili makale. Drones ile ilgili makaleyi ister Pentagon ile ilgili kitap özetinden önce, isterseniz sonra okuyunuz. Pentagon’u daha iyi anlamanıza büyük katkısı olacaktır. Türk Hava Kuvvetleri’nin 115 pilotunun istifa edip, sivil havacılık kurumlarına geçmiş olmasının önemini de zihninizde bir kez daha değerlendiriniz derim.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce

Tim Weiner

Daha önce yazmış olduğum mektuplarımda hep şunu izaha çalıştım.
“Dünya’nın düzeni Berlin Duvarı yıkıldığından beri tek kutupludur. Bu düzeni kuran ve yürüten ABD’dir. Bu daha uzunca bir sürede böyle devam edecektir. ABD’yi iyi tanımadan ve anlamadan ne dünyada ne de Türkiye’de neler olduğunu yeterince anlamak mümkün değildir.”

“ABD’i anlamak için onun sisteminin omurgasını oluşturan unsurları iyi anlamak ve tanımak gerekir. Bunlar (Başkan ve Bakanları, Senato ve Parlamento dışında) Pentagon, CIA, FBI, Yahudi Lobisi (para), Arap Lobisi (Petrol), Merkez Bankaları Birliği diye giden bir seri kurumlar zinciridir.” Yargıya hiç değinmiyorum çünkü her şeye rağmen ABD güçlü bir şekilde ayakta kalabiliyor ise bunu büyük çapta yargının bağımsızlığına borçludur.

Sizinle CIA ve Yahudi Lobisi ile ilgili iki değerli kitap özetini paylaşmış idim. Şimdi de FBI ile (yine CIA kitabının yazarı Tim Weiner’ın) “Enemies” FBI isimli kitabının özetini yolluyorum.
Özetin dahi satır aralarında yukarıda bahsettiğim yargının bağımsızlığı ilkesinin neler pahasına korunduğunun pek çok örneğini göreceksiniz.

Arap Lobisi ve Daniel Yergin’in “The Quest” Enerji ve Güvenlik kitapları ise sırada.
Pentagon’a dair ise bir kaç yağcı Amerikalının yazdığı yönlendirme (Public Relation) kitabı dışında ciddi bir yayın bulamıyorum.
Yardımcı olursanız sevinirim.

En içten sevgi ve saygılarımla,
Uğur Yüce